तीसरे मोरपीस - आमची बाग

खरच जर कधी टाइम ट्रॅव्हल शक्य झाले तर मला थेट जायचं आहे, लहानपणी आमच्या घरासमोर असलेल्या बागेत.

आईने खूप हौसेने लावलेल्या आणि मला प्रचंड अभिमान असलेल्या. ही बाग माझ्या डोळ्यासमोर आजही जशीच्या तशी आहे. एका कोपर्‍यातल्या गुलमोहरापासून दुसर्‍या कोपर्‍यातल्या कण्हेरिपर्यंत मला इथले प्रत्येक झाड अगदी ओळीने आठवते.

ऊन्हाळ्यात तांबड्या रंगाने बहरून आलेला गुलमोहर, गेटवर दीमाखात चढून बसलेला बोगनवेल, दोन्ही बाजूला लिंबाची झाडे, स्वस्तिक, प्राजक्त,पेरू, सीताफळ, कण्हेर हे सगळे इथले सीनियर मेम्बर्स. तर त्यांच्या सावलीत निवांत उभे असलेले जास्वंद, चमेली, मोगरा, कुन्द, अबोली हे जूनियर मेंबर्ज़, त्यातल्या त्यात कोरान्टी, कुन्द, चमेली हे सगळे एक्सचेंज स्टूडेंट्स सीज़नल मेंबरशिप असणारे.

अंगणातल्या पायरीवर सन्ध्याकाळि निवांत बसलं की थंडगार वार्‍याची झुळुक जाईच्या वेलावारून एक मंद सुगंध घेऊन यायची. त्या जाईच्या वेलाचि शान काही वेगळीच होती. बुंध्यापासून सुरू झालेला त्याचा पसारा अगदी गच्ची पर्यंत, आमच्या घराचे नाव त्याने स्वत:मधे सामावून घेतलेले. वेलीच्या खाली दिवाळिमधे येणारि शेवंती. लक्ष्मीपूजनाच्या वेळि इतर लोक बाजारातून खरेदी करत तेंव्हा आमच्या घरच्या ह्या शेवंतीचा मला खूप अभिमान वाटायचा. ह्याच वेलिच्या सावलीत चैत्रात मांडलेली गौरीची आरास, ऊन्हळ्यातिल पन्हे कैरिची डाळ, अगदी सगळे काही तसेच आठवते. गच्चीला अनेक वर्ष जीना नव्हता. जीना नसल्याने जाईची फुले गच्चीतून तोडता येत नाहीत, ती खाली पडली तरच वेचता येतात ह्या गोष्टीचे मला खूप वाईट वाटायचे.

आई ने अभ्यासाला बोलावू नये म्हणून कित्येकदा आम्ही सर्व भावंडे मुद्दाम मागच्या बाजूच्या पेरूच्या झाडाखाली खेळत बसायचो . पेरूचे झाड आतून पोकळ असते हे माहीत असूनही त्याच्या दोन फांद्याना ओढणीने झोका बांधायचो. आमच्या गच्चीला जीना नाही म्हणून लपून छपुन कधी सज्ज्यावर, तर कधी शेजारच्या गच्चीवर उड्या टाकून पेरू तोडण्यात फार मोठा पराक्रम वाटायचा. कच्चे पेरू तोडू नका म्हणून आजी नेहमी सांगायची पण बरेचदा सज्ज्यावरुन फक्त कच्चे पेरू च हाती लागायचे… :(

भर दुपारच्या उन्हात आई झाडांना पाणी घालायची त्यांच्या भोवती मातीचे आळे तयार करायची, पलापाचोळा साफ करायची. झाडांचे ते लाड पाहून मला खूप कौतुक वाटायचे, पाणी घातल्यावर, भोवती आळि केलेली ती झाडे यूनिफॉर्म घालून निघालेल्या शाळ्करि मुलांसारखी भसायची.

या सगळ्यापासून दूर हौदाच्या जवळ तुळशि वृंदावन होते. त्या तुळशि व्रुन्दावनाचि जागा पाहून माझ्या मनात एक गमतीशीर अनोलॉजी यायची. शाळेत कसे स्टाफरूम पासून हेडमास्तारांची खोली वेगळि असते. तिथे नेहमीच शांत आणि शिस्तीचे वातावरण असते, त्या तुळ्शिभोवति देखील असेच काहीसे वाटायचे. पळापळि करताना चुकुन आम्ही तुळ्शिजवळ गेलो आणि तिला पाय लागला, आणि तेच घरी कोणी पहिले तर नक्की खरडपट्टी निघेल हे माहीत असायचे. त्यमुळे ही तुळस तशी आमच्यासाठी हेडमास्तर च होती

घारपुढच्या ह्या बागेत माझे बरेचसे लहानपण गेले, कितीतरी दंगा, कितीतरी भांडणे, रूसवे, फूगवे, गप्पा गोष्टी, एकमेकांच्या कानात सांगितलेल्या सीक्रेट्स, सावलीतली भातुकली, चैत्रगौरीचे हळदि कुंकू, दीवळित बनवलेला किल्ला, घरात कोणाला न सांगता लपावलेले आणि नंतर सोडून दिलेले कुत्र्याचे पिल्लू, अश्या असंख्य गोष्टींची ती बाग साक्ष आहे. थोडक्यात “आमच्या लहान पणि” ह्या कॉन्सेप्ट ला बागेपासून वेग्ळे करणे खूप अवघड आहे.

टाइम ट्रॅव्हल तर शक्य नाही पण ही अशी बाग पुन्हा एकदा साकरायची हे मी मनात साठवलेले आणखी एक मोरपीस.